Jeszcze do niedawna, bo do 1 września 2019 roku, robiąc zakupy spożywcze w sklepie osiedlowym, darmowe torebki foliowe dostępne były bez ograniczeń i za darmo. Czasy te jednak minęły. Ekologia i obostrzenia z nią związane, wkroczyły do naszego domu i życia codziennego.
Najpierw wprowadzono ustawowe opłaty za jednorazówki plastikowe, a następnie w handlu pojawiły się substytuty tradycyjnych reklamówek. Klienci coraz częściej przychodzą z własnymi torbami lub poszukują ekologicznych zamienników. Czym są opakowania biodegradowalne? Czym się różnią od kompostowalnych? Zapraszamy do przeczytania artykułu!
Moda na ekologię
Dziś cały świat chce być eko. Do modnej kawiarni chodzimy z własnym kubkiem wielokrotnego użycia, by nie korzystać z plastikowych, rezygnujemy powszechnie ze słomek do napojów na rzecz biodegradowalnych i kupujemy wodę w szkle, które można ponownie napełnić. Świat mody nie pozostaje w tyle i zaskakuje nowatorskim wykorzystaniem odpadów segregowanych do produkcji ubrań i obuwia. W 2019 roku słynna marka obuwia Converse wypuściła na rynek swój flagowy model trampek wykonanych z przetworzonych butelek PET i tkanin pochodzących z recyklingu. Od pierwszego dnia ikoniczne eko-trampki cieszyły się ogromnym powodzeniem wśród fanów marki.
Ponadto zwracamy obecnie baczną uwagę na skład produktów żywnościowych, farb do malowania mieszkania, środków kosmetycznych, ochrony roślin oraz na chemię, jaką używamy do prania ubrań. Szukamy zamienników organicznych, nietestowanych na zwierzętach, wegańskich oraz rynków opartych o uczciwy handel (Fair Trade). Wzrost świadomości społecznej i ekologicznej konsumenta zaczął realnie wpływać na decyzje producentów. Jednym ze szczególnie wrażliwych miejsc, gdzie tworzywo sztuczne używane było w ogromnych ilościach, były opakowania żywności.
Szacuje się, że 60- 70 % opakowań sztucznych jest wykorzystywanych właśnie do zapakowania jedzenia. Producenci wyrobów z tworzyw sztucznych podążając za gustami i preferencjami konsumentów, szukają obecnie sposobów na włączenie się w nurt biznesu respektującego środowisko i wspierającego rozwiązania proekologiczne. Nie jest to wyłącznie zabieg marketingowy, lecz też niezbędny wymóg rynku, gdyż klienci doceniają gesty w stronę ochrony natury. Zielone logo na opakowaniu, świadczące o włączeniu się przedsiębiorcy w ruch ekologiczny stało się prawdziwym must have współczesnego biznesu. Producenci wyrobów z tworzyw sztucznych prześcigają się w propozycjach, by przyciągnąć do siebie klientów pro-eko. Jednym z takich sposobów są opakowania biodegradowalne.
Recykling i smart zamienniki
Producenci wyrobów z tworzyw sztucznych wspierają czynnie trend ekologiczny stawiając na segregację odpadów oraz na wprowadzanie do obrotu nowych, materiałów, które po zużyciu nie degenerowałyby środowiska naturalnego. Opakowania biodegradowalne należą właśnie do takiej grupy wyrobów przyjaznych naturze.
Robiąc zakupy, coraz częściej natykamy się na wyrobach na oznaczenia: biodegradowalny lub kompostowalny. Czym się od siebie różnią? Zanim przejdziemy do omawiania różnic pomiędzy poszczególnymi tworzywami, przybliżymy krótko definicję biodegradacji.
Czym jest biodegradacja?
Biodegradacja jest procesem rozpadu, w którym czynny udział biorą mikroorganizmy obecne w środowisku naturalnym. Bakterie, grzyby czy algi traktują biodegradowalne tworzywa polimerowe jako pożywienie i źródło składników odżywczych. Cykl biodegradacji dzieli się na etapy. Jednym z początkowych faz jest fermentacja, a jednym z końcowych jest biologiczna mineralizacja.
Jeśli proces rozpadu tworzywa kończy się na wcześniejszym etapie, na fermentacji, to mamy do czynienia z degradacją. Cykl zakończony mineralizacją tworzywa, czyli zamianą węgla organicznego i pełną asymilacją z otoczeniem, świadczy, iż materiał był biodegradowalny. W środowisku tlenowym w procesie biodegradacji uzyskuje się wodę, biomasę i ditlenek węgla, a w beztlenowym: biomasę, wodę i metan. W procesie biodegradowalności ważnym czynnikiem umożliwiającym rozpad tworzywa jest odpowiednia zawartość tlenu i dwutlenku węgla, woda oraz mikroorganizmy. Innym istotnym faktorem jest czas rozkładu.
Można bowiem przyjąć, że prędzej czy później każdy materiał ulegnie biodegradacji, lecz w przypadku tworzyw, którym nie zapewni się sprzyjających warunków środowiskowych (mikroorganizmy, gazy, woda, temperatura), trzeba by czekać na rozpad setki, jeśli nie tysiące lat. Dlatego niezmiernie ważne jest, by proces biodegradacji był monitorowany i nadzorowany. Współczesne opakowania biodegradowalne wykonane są ze źródeł odnawialnych, z komponentów pochodzenia organicznego, takich jak skrobia, celuloza, rośliny strączkowe, bambus, banany.
Czym są opakowania kompostowalne?
Tworzywa kompostowalne do produkcji opakowań mogą być natychmiast po zużyciu stosowane do bezpiecznego użyźniania gleby, gdyż proces rozpadu w środowisku następuje bardzo szybko i bez toksycznych pozostałości. Tu również czynny udział biorą żywe organizmy takie jak grzyby, bakterie czy algi.
Czym różni się opakowanie biodegradowalne od kompostowalnego?
Odpowiedź na pytanie można przedstawić w następujący sposób: każde tworzywo kompostowalne jest jednocześnie biodegradowalne, lecz nie każdy materiał biodegradowalny jest jednocześnie kompostowalny. Zawiłe?
Mówiąc precyzyjniej, opakowanie biodegradowalne może stać się kompostowalnym, jeśli ulegnie rozpadowi w co najmniej 90% w ciągu 6 miesięcy od składowania w otoczeniu bogatym w dwutlenek węgla. O szczegółowych warunkach, jakie musi spełniać opakowanie biodegradowalne i kompostowalne stanowi norma europejska EN 13432.